นวรัตน์ดอทคอม

เพราะเหตุใด การเจริญอิทธิบาท ๔ ถึงสมามารถกำหนดให้มีอายุยาวนานแค่ไหนก็ได้

การที่พระพุทธองค์ทรงแสดงนิมิตโอภาสหยาบแก่พระอานนท์ หลายครั้ง

เหตุผล ในอรรถกถาแก้ไว้ว่า เพื่อบรรเทาความโศกของพระอานนท์..

มินิต โอภาส ในที่นี้หมายถึง การบอกให้รู้เป็นนัยๆว่า พระองค์ทรงเจริญ

อิทธิบาท ๔ บริบูรณ์ ถ้าปรารถนาจะดำรงอยู่ตลอดกัป(อายุกัป) ก็สามารถ

อยู่ได้ แต่พระอานนท์มิได้อาราธนาให้พระพุทธองค์ทรงดำรงอยู่..

ดังข้อความบางตอนจากมหาปรินิพพานสูตรมีว่า


....ดูก่อนอานนท์นครเวสาลี เป็นที่รื่นรมย์ อุเทนเจดีย์ก็เป็นที่รื่นรมย์

โคตมกเจดีย์ ก็เป็นที่รื่นรมย์ สัตตัมพเจดีย์ก็เป็นที่รื่นรมย์ พหุปุตต

เจดีย์ก็เป็นที่รื่นรมย์ สารันททเจดีย์ ก็เป็นที่รื่นรมย์ ปาวาลเจดีย์ ก็เป็น

ที่รื่นรมย์ ดูก่อนอานนท์ ผู้หนึ่งผู้ใดเจริญอิทธิบาท ๔ ทำให้มาก ทำให้

เป็นประหนึ่งยาน ทำให้เป็นประหนึ่งวัตถุที่ตั้ง ตั้งไว้เนื่อง ๆ อบรมไว้ ปรารภ

ด้วยดี โดยชอบ ดูก่อนอานนท์ผู้นั้น เมื่อปรารถนา ก็พึงดำรง (ชนม์ชีพ )

อยู่ได้ตลอดกัป เกินกว่ากัปดูก่อนอานนท์ ตถาคตแลได้เจริญอิทธิบาท ๔

แล้วได้ทำให้มาก แล้วได้ทำให้เป็นประหนึ่งยานแล้ว ได้ทำให้เป็นประหนึ่ง

วัตถุที่ตั้งแล้ว ตั้งไว้เนือง ๆ แล้ว อบรมแล้ว ปรารภด้วยดี โดยชอบแล้ว

ดูก่อนอานนท์ ตถาคตนั้น เมื่อปรารถนา ก็พึงดำรง (ชนม์ชีพ) อยู่ได้

ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัปดังนี้.

แม้เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงทำนิมิตหยาบ ทรงทำโอภาสหยาบ

อย่างนี้แล ท่านพระอานนท์ ก็มิสามารถรู้ได้ มิได้กราบทูลอาราธนาพระผู้มี

พระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าจงดำรงอยู่ตลอด

กัปเถิด ขอพระสุคตเจ้าจงดำรงอยู่ตลอดกัปเถิด เพื่อเกื้อกูลแก่ชนจำนวน

มาก เพื่อความสุขแก่ชนจำนวนมาก เพื่ออนุเคราะห์แก่ชาวโลก ...




ข้อความบางตอนจากอรรถกถามหาปรินิพพานสูตรมีว่า

.... แต่สำหรับพระเถระ ไฉนมารจักสามารถสอดมือเข้าทางปากพระเถระได้

ได้แต่แสดงอารมณ์ที่น่ากลัว. พระเถระเห็นมารนั้น ก็ไม่รู้แจ้งโอภาสคือนิมิต.

ถามว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อทรงทราบตรัสเรียกถึง ๓ ครั้ง เพื่อประโยชน์อะไร.

ตอบว่า เพื่อทรงบรรเทาความโศกด้วยการยกโทษไว้เบื้องหน้าว่า เมื่อเราถูกเธอ

อ้อนวอนว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าโปรดดำรงอยู่เถิดพระเจ้าข้า. เธอทำไม่ดีอย่างนั้น

เธอทำผิดอย่างนี้....




ควรทราบว่า คำว่ากัปป์ มีหลายความหมาย คือหมายถึงมหากัปป์บ้าง อายุกัปป์บ้าง

แต่ในเรื่อง หมายถึงอายุกัปป์ ในครั้งพุทธกาลอายุกัปป์โดยเฉลี่ยประมาณ ๑๐๐ ปี

แต่พระพุทธองค์ปรินิพพาน ก่อน เพราะเป็นธรรมดาของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ท่าน

จะดำรงอยู่ประมาณ ๓ ใน ๔ ของอายุกัปป์ และมีเหตุผลอื่นๆอีกครับ
ตามความเป็นจริงพระพุทธเจ้าสามารถอยู่ได้ตลอดกัปทั้งที่เป็นอายุกัปคือ 100 ปี

หรือมากกว่า 100 ปีก็ได้ อันหมายถึงอายุกัปประการหนึ่ง และอาจารย์บางท่านใน

อรรถกถาก็อธิบายเพิ่มเติมว่า พระพุทธเจ้าย่อมสามารถเข้าสมาบัติข่มเวทนาอันเกิด

จากความเจ็บป่วยได้ จึงสามารถอยู่ได้ตลอดภัทรกัปนี้หรือจนสิ้นกัปนี้เลยทีเดียว แต่ที่

พระองค์ไม่ทรงอยู่จนกัปสิ้นไปด้วยเหตุผลว่า ธรรมดาสรีระที่มีจิตใจ ย่อมเสื่อมไปตาม

เวลา เมื่อเวลาผ่านไปนานเช่นนั้น สรีระของก็ย่อมไม่งาม มีฟันหัก ผมหงอก แต่

ธรรมดาแล้วพระพุทธเจ้าย่อมปรินิพพานในเวลาที่เป็นที่รักที่ชอบใจของมหาชน จึงไม่

ทรงดำรงอยู่จนสิ้นภัทรกัป พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ก็จะปรินิพพานก่อนคือแบ่งอายุ

ออกเป็น 5 ส่วน พระพุทธเจ้าทุกพระองค์จะปรินิพพานในส่วนที่ 5 คือเริ่มส่วนที่ 5

พระพุทธเจ้าสมณโคดม อายุขัยของมนุษย์ตอนนั้น 100 ปี ก็จะปรินิพพานเมื่ออายุ

เข้าส่วนที่ 5 คือ 80 ปีครับ

อีกเหตุผลหนึ่งที่ไม่ดำรงอยู่ตลอดภัทรกัปเพราะเหตุว่าเมื่อเวลาผ่านไปนานมากๆ

สรีระก็เสื่อมไป ในอนาคตพระพุทธเจ้ามีภิกษุหนุ่ม สามเณรแวดล้อม ก็จะถูกครหา

นินทาได้ว่าบริษัททของพระพุทธเจ้าไม่น่าดู เพราะพระพุทธเจ้าทรงมีสรีระที่เสื่อมไป

(มีฟันหัก ผมหงอก) แวดล้อมด้วยภิกษุ สามเณรที่ยังหนุ่มนั่นเองครับ บริษัทจึงไม่งาม

เพราะเหตุนี้ พระพุทธเจ้าจึงไม่ทรงดำรงอยู่ตลอดกัป แม้พระอานนท์จะทูลขอหรือไม่

ทูลขอให้อยู่ก็ตาม


เหตุผลอีกประการหนึ่งที่พระพุทธเจ้าทรงปลงมายุสังขาร ไม่ใช่มารทูลขอให้ปลงมายุ

สังขารแล้วทำตามหรือจะไม่ปลงมายุสังขารตามที่พระอานนท์ขอร้องก็ไม่ใช่ แต่พระ-

พุทธเจ้าเมื่อเสด็จอยู่ก็เพื่อประโยชน์กับสัตว์โลกเท่านั้น แต่พระองค์ทรงเห็นว่านับจาก

นี้หลัง 3 เดือนไปแล้วจะไม่มีสัตว์โลกที่เราจะโปรดให้บรรลุได้อีก ดังนั้นพระองค์จึงไม่

ทรงอยู่ตลอดกัปเพราะไม่มีสัตว์โลกที่จะโปรดแล้วครับ นี่ก็เป็นเหตุผลประการสำคัญที่

ทำให้พระองค์ไม่ทรงอยู่ตลอดกัป ไม่ว่าพระอานนท์จะให้พระองค์มีพระชนม์อยู่ก็ตาม

เพราะพระพุทธเจ้าจะเสด็จอยู่เพื่อประโยชน์ของสัตว์โลกที่สามารถจะบรรลุได้ครับ ใน

เมื่อไม่มีสัตว์โลกที่พระองค์จะโปรดให้บรรลุแล้วหลัง 3 เดือน พระองค์จะทรงดำรงอยู่

ตลอดกัปทำไม


พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้าที่ 131

อรรถกถาเจติยสูตร

ครั้นตรัสโดยไม่ชี้ชัดลงไปอย่างนี้แล้ว เมื่อจะทรงแสดงชี้ชัดลงไป

อีกครั้ง จึงตรัสคำว่า ตถาคตสฺส โข ดังนี้เป็นต้น. และในคำเหล่านี้

คำว่า กัป หมายเอาอายุกัป (กำหนดอายุ). ในกาลนั้น อันใดเป็นประมาณ

อายุของพวกมนุษย์ บุคคลพึงทำประมาณอายุนั้นให้บริบูรณ์ดำรงอยู่. คำว่า

กปฺปาวเสส คือ หรือเกินร้อยปีที่ตรัสว่า กัปหรือเกิน. ฝ่ายท่านพระมหาสิว

เถระ กล่าวว่า สำหรับพระพุทธเจ้าทั้งหลายแล้ว ย่อมไม่มีการคุกคามในสิ่ง

ที่เป็นไปไม่ได้ ก็เหมือนเมื่อทรงข่มเวทนาปางที่แทบจะสิ้นพระชนม์ที่เกิดขึ้น

ในหมู่บ้าน เวฬุวะ (เวฬุวคาม) ตั้งสิบเดือน นั่นแหละ ฉันใด ก็ฉันนั้น

เมื่อทรงเข้าสมาบัตินั้นบ่อยๆ พึงข่มไว้ได้เป็นสิบเดือน ก็จะพึงทรงดำรงอยู่ได้

ตลอดภัทรกัปนี้ทีเดียว.

ถามว่า ก็ทำไมจึงไม่ทรงดำรงอยู่เล่า. ตอบว่า ขึ้นชื่อว่า พระสรีระ

ที่เป็นผลของกรรมที่ถูกกิเลสเข้าไปยึดครองแล้ว ถูกชราทั้งหลายมีพระทนต์

หักเป็นต้น จะครอบงำ ธรรมดาว่ พระพุทธเจ้าทั้งหลาย ยังไม่ถึงความ เป็น

ผู้มีพระทนต์หักเป็นต้นเลย ก็ย่อมปรินิพพานในส่วนพระชนมายุที่ ๕ ในเวลา

ที่ยังทรงเป็นที่รักที่ชื่นใจของคนจำนวนมากนั่นเอง แต่เมื่อเหล่าพระมหาสาวก

ผู้เป็นพุทธานุพุทธปรินิพพานแล้ว ก็ย่อมเป็นสรีระที่ต้องตั้งอยู่โดดเดี่ยว

เหมือนตอไม้. หรือมีภิกษุหนุ่มและสามเณรห้อมล้อมบ้าง แต่นั้นก็จะต้องถึง

ความเป็นผู้ที่พึงถูกเยาะเย้ยเหยียดหยามว่า โอ้ บริษัทของพวกพุทธ์เพราะ

ฉะนั้น พระองค์จึงไม่ดำรงอยู่. แต่เมื่อตรัสคำเช่นนี้แล้ว มารนั้นก็ชอบ

ใจ. คำว่า อายุกัป นี้แหละ ท่านได้ชี้ชัดลงไปในอรรถกถาแล้ว.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 592

อายุสมโอสัชชนสูตร

ก็เพราะเหตุไร พระผู้มีภาคเจ้าสามารถดำรงอยู่ตลอดกัปหรือเกินกัป

จึงไม่ดำรงอยู่ตลอดกาลเพียงเท่านั้น ทรงปลงอายุสังขารตามที่มารขอร้อง

เพื่อให้ปรินิพพาน ? เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้ามิได้ทรงปลงอายุสังขาร

ตามมารขอร้อง จักไม่ปลงอายุสังขารตามที่พระเถระขอร้องก็หามิได้ แต่

ว่าหลังจาก ๓ เดือนไป พระองค์ทรงปลงอายุสังขาร เพราะพุทธเวไนย

ไม่มี ธรรมดาว่า การดำรงอยู่แห่งพระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าทั้งหลาย ก็

เพียงเพื่อจะแนะนำเวไนยสัตว์ เมื่อเวไนยชนไม่มี พระผู้มีพระภาคพุทธ-

เจ้าทั้งหลาย จักดำรงอยู่ด้วยเหตุอะไร ก็ถ้าว่าพระองค์จะพึงปรินิพพาน

ตามที่มารขอร้อง ก็จะพึงปรินิพพานก่อนหน้านั้นทีเดียว. อนึ่ง ท่านกล่าว

ความนี้ไว้ว่า จริงอยู่ แม้ที่โพธิมณฑล มารก็ขอร้องไว้แล้ว ถึงการทำ

นิมิตโอภาสก็เพื่อทำความโศกของพระเถระให้เบาบาง. อีกอย่างหนึ่ง การ

ทำนิมิตโอภาสก็เพื่อแสดงพลังของพระพุทธเจ้า. พระผู้มีพระภาคเจ้า

ทั้งหลาย ผู้มีอานุภาพมากอย่างนี้ แม้ดำรงอยู่ ก็ดำรงอยู่ตามความพอ

พระทัยของพระองค์เท่านั้น. แม้เมื่อจะปรินิพพาน ก็ย่อมปรินิพพานตาม

ความพอพระทัยของพระองค์เหมือนกันแล.










เอาบุญมาฝากวันนี้ตั้งใจว่าจะถวายสังฆทาน
อนุโมทนาบุญกับผู้ใส่บาตรตามถนนหนทาง กรวดน้ำอุทิศบุญ เจริญวิปัสสนา ให้ธรรมะเป็นทาน ให้อภัยทาน
รักษาศีล อาราธนาศีล เจริญวิปัสสนา ได้ปฏิบัติธรรม
ได้ถวายข้าวพระพุทธรูป สักการะพระธาตุ
ทำงานบ้านช่วยพ่อแม่และเจริญอาโปกสิน ศึกษาการรักษาโรค
ให้อาหารสัตว์เป็นทาน นำดอกไม้มาบูชาพระธาตุและพระรัตนตรัย

และสร้างบารมีครบทั้ง 10 อย่าง ขอให้อนุโมทนาบุญด้วย





ขอเชิญร่วมเป็นเจ้าภาพหล่อพระพุทธมิ่งมงคลมหามุณีศรีสยาม องค์ที่ 2 และองค์ที่ 3 จาก 9 องค์

พระพุทธมิ่งมงคลมหามุณีศรีสยาม ขนาดหน้าตัก 49 นิ้ว 2 องค์ ในวันเสาร์ที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2553
กำหนดการ
เวลา 09.00 น. ถวายอาหารแด่พระภิกษุ
เวลา 10.19 น. เริ่มพิธีหล่อ ทั้งองค์ จนเสร็จ
สิ่งที่นำมาหล่อ โลหะประเภท เงิน นาก ทองเหลือง ทองแดง ตะกั่ว ดีบุก ควรนำมาถึงก่อน 1 ชั่วโมง
แผนที่โรงงานที่จะไปหล่อ โรงงานคุณศิริชัย อยู่แถวคลองพระอุดม ถนนวงแหวนตะวันตก

หากท่านใดประสงค์จะส่งโลหะไปร่วมหล่อ
จัดส่งมาที่
คุณศิริชัย กาญจนพงษ์พร
65/38 ซอยทุ่งมังกร 20 ถนนทุ่งมังกร
แขวงฉิมพลี เขตตลิ่งชัน
กรุงเทพฯ 10170
(โลหะหล่อพระ)
อนุโมทนาบุญด้วยครับ