เป็นอนัตตา

[รสมน]

ธรรมเป็นอนัตตา เป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่อยากไปก็ได้ไป มีเหตุปัจจัยก็ไปในที่
อโคจร การเกิดขึ้นของกุศลจิตและอกุศลจิตก็เป็นอนัตตาด้วย แต่การอบรมปัญญา

เป็นการรู้สภาพธรรที่มีจริงในขณะนี้ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ไม่ว่าที่ไหนปัญญาก็สามารถ
เกิดขึ้นได้เพราะมีสภาพธรรมให้รู้ หากไปแล้วมีธรรมที่มีจริงให้รู้ไหม ธรรมทั้งหลายที่มี
จริงนี่แหละครับ เป็นที่ที่สติสามารถรู้เป็นโคจรของสติ สติปัฏฐานสามารถเกิดระลึกรู้
ลักษณะของสภาพธรรมว่าเป็นธรรมไม่ใช่เราได้ เป็นโคจรประเภทหนึ่งที่เรียกว่า อุป
นิพันธโคจร คือ สิ่งที่ผูกไว้เป็นที่เที่ยวไปของบุคคลต่างๆคือสติปัฏฐาน 4 นั่นเอง
ซึ่งสามารถอบรมได้ในทุกสถานที่เพราะธรรมมีอยู่แล้วในชีวิตประจำวัน สติปัฏฐานจึง
เป็นโคจรของบุคคลต่างๆ(อุปนิพันธโคจร)

ดังนั้นโคจรจึงมีหลายนัย อันจะนำมาสู่ความเข้าใจในการอบรมปัญญา
อีกนัยหนึ่ง โคจร มี 3 อย่างคือ

อุปนิสัยโคจร คือ การเข้าไปอาศัยกัลยาณมิตรผู้มีคุณธรรมมีปัญญาแล้วทำให้ตัวเอง
เจริญในคุณธรรมและปัญญา เข้าใจถูกในหนทางดับกิเลส เป็นต้น

อารักขโคจร คือ ภิกษุเป็นผู้สำรวมกาย วาจา เมื่อบิณฑบาต มีจักษุทอดลงต่ำ ไม่แล

ดูสิ่งไม่ควร ไม่วอกแวก เป็นต้น

อุปนิพันธโคจร คือ สิ่งที่ผูกไว้เป็นที่เที่ยวไปของภิกษุคือสติปัฏฐาน 4 นั่นเองครับ

ซึ่งสามารถอบรมได้ในทุกสถานที่เพราะธรรมมีอยู่แล้วในชีวิตประจำวัน สติปัฏฐานจึง

เป็นโคจรของภิกษุ(อุปนิพันธโคจร)

สามารถอ่านเพิ่มเติมในเรื่องอาจารและโคจรที่นี่ครับ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 394

หรือในวิสุทธิมรรค เรื่อง ศีลนิเทส

ทุคติ แปลว่า ที่ไปอันชั่ว ทีอยู่อันชั่ว ภพอันเป็นที่ไปของสัตว์อันชั่ว

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 770

ชื่อว่า ทุคติ เพราะเป็นภูมิเป็นที่ไป คือ เป็นที่พำนักอาศัยแห่งทุกข์.อีกอย่าง
หนึ่ง ชื่อว่า ทุคติ เพราะเป็นภูมิเป็นที่ไป อันเกิดด้วยกรรมชั่ว เหตุมากไปด้วยโทสะ
โดยศัพท์แล้วไม่เกี่ยวข้องกับอคติ แต่ผู้ที่อคติ(ลำเอียง)แล้วทำชั่วย่อมไปสู่ทุคติได้

คำว่าอคติ หมายถึง ฐานะอันไม่พึงถึง,ทางความประพฤติที่ผิด, ความลำเอียง มี ๔ คือ

๑. ฉันทาคติ ลำเอียงเพราะรัก

๒. โทสาคติ ลำเอียงเพราะชัง

๓. โมหาคติ ลำเอียงเพราะเขลา

๔. ภยาคติ ลำเอียงเพราะกลัว

[อู๊ด อู๊ด]