วิธีการถวายสังฆทานที่ถูกต้อง

รณธรรม ธาราพันธุ์ · **โพสต์แล้ว:** พุธ 17 ก.ย. 2008 3:54 am

สมัยปัจจุบันคนนิยมถวายสังฆทานกันมาก บางคนเพราะหมอดูสั่ง บางคนเพราะดวงตก เมื่อทำโดยไม่ทราบหลักและเหตุที่แท้ การถวายสังฆทานซึ่งพระพุทธองค์ตรัสว่ามีอานิสงส์ยิ่งใหญ่กว่าการนำไทยทานนั้น ๆ ถวายแก่พระองค์ ย่อมกลายเป็นการถวายทานธรรมดาซ้ำร้ายอาจเป็นอกุศลกับทั้งผู้ถวายและผู้รับ

สังฆทาน หมายถึง การถวายทานแก่คณะสงฆ์ จึงจำเป็นต้องมีพระสงฆ์มารับตั้งแต่ ๔ รูปขึ้นไปหากน้อยกว่านี้ก็ไม่เป็นสังฆทาน พระสงฆ์ที่มารับสังฆทานผู้ถวายจะเจาะจงไม่ได้ ถ้าเจาะจงว่าจะถวายรูปนั้นรูปนี้ สังฆทานก็กลายเป็นปาฏิบุคลิกทานไปอีก ย่อมเกิดอานิสงส์น้อย

สำหรับพระสงฆ์ที่จะรับถวายหากวัดนั้น ๆ ได้ทำการอปโลกน์สังฆทาน มีพระพัตตุเทสที่ได้รับแต่งตั้งให้ทำหน้าที่รักษาคลังสงฆ์ดูแลเรื่องสังฆทาน ก็สามารถรับสังฆทานเพียงลำพังรูปเดียวได้ เพราะเมื่อรับแล้วท่านก็มิได้เก็บไว้เพื่อตน แต่นำเข้าคลังสงฆ์รักษาไว้สำหรับภิกษุรูปใดที่ขาดแคลนก็มาขอเบิกของไปใช้ได้ สำนักที่ปฏิบัติดังนี้มักเป็นพระป่า เช่น วัดหนองป่าพง และ ทุก ๆ สาขาของวัดหนองป่าพง กับวัดในสายท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต เป็นต้น

เพื่อรักษาอริยประเพณีและพระธรรมวินัยของพระพุทธศาสนาให้ยั่งยืนสืบไป ผู้ถวายทานก็ควรศึกษาให้เข้าใจด้วย เพราะปัจจุบันพระสงฆ์มักไม่สนใจธรรมวินัยมากไปกว่าวัตถุเข้าของเงินทอง ด้วยพระก็เกรงว่าบอกโยมให้รู้แล้วโยมจะไม่ถวายของ พระหลายรูปยังไม่รู้พระวินัยเลยก็มี

เครื่องสังฆทานไม่จำเป็นต้องใส่ถังหูหิ้วสีเหลืองอย่างที่คุ้นตา ถังเช่นนั้นล้นวัดไปหมดทำประโยชน์ได้น้อย ควรซื้อกะละมังสีที่ไม่ฉูดฉาดมาใส่ของ เพราะจีวรพระใหญ่กว่าเสื้อผ้าพวกเรามาก ให้ท่านซักจีวรผืนใหญ่ในถังใบเล็กไม่สมกันเลย ที่สำคัญอีกเรื่องคือ ห้ามใส่อาหารลงไปในภาชนะที่ถวายเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็น ไมโล นม หัวหอม กระเทียม ปลากระป๋อง ข้าวสาร น้ำปลา ฯลฯ พระรับแล้วย่อมเป็นอาบัติแม้จะถวายตอนเช้าก็ตาม เพราะถ้าพระรับอาหารแล้วค้างคืน อาหารนั้นก็เป็นสันนิธิ ฉันเข้าไปก็ต้องอาบัติปาจิตตีย์ทุกคำกลืน

ดังนั้น หากจะถวายสิ่งที่เป็นอาหารแก่พระสงฆ์ จึงควรกราบเรียนท่านให้ทราบแล้วแยกสิ่งของที่เป็นอาหารออกไปไม่ต้องประเคน หรือเลือกหยิบแต่ของที่ไม่ใช่อาหารไปประเคน เช่น ผ้าสบง ผ้าขนหนู ธูปเทียน เป็นต้น

สิ่งของที่นำไปถวายสังฆทาน ควรซื้อด้วยตนเองดีที่สุดเพราะถังสำเร็จรูปมักมีแต่ของเก่าบ้าง หมดอายุแล้วบ้าง จัดให้ดูเต็ม ๆ แต่ใช้ประโยชน์จริงแทบไม่ได้สักอย่างบ้าง เป็นอาหารที่ผิดพระวินัยบ้าง และแพงเกินไปหากเทียบกับเราจัดเอง

เมื่อซื้อของพึงซื้อของที่ดี ๆ ให้เหมือนกับเราใช้เอง ไม่ใช่ยาสีฟันหลอดละห้าบาท สบู่ก้อนน้อยดูคล้ายไม่เต็มใจทำ ซื้อของดีมีประโยชน์แม้จะไม่มากชิ้นแต่พระได้ใช้จริงอย่างคุ้มค่าก็สำเร็จประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย สิ่งของที่ควรจัดเป็นสังฆทานมีดังนี้

๑. ผ้าขนหนู อาจผืนใหญ่อย่างเช็ดตัวหรือขนาดย่อมอย่างเช็ดหน้า-แขนก็ได้ อย่าไปเอาผ้าอาบน้ำหรือสบงตามร้านสังฆภัณฑ์ ผ้าพวกนั้นบางจนใช้ไม่ได้ เคยเห็น “พระวัดบ้าน” แกะออกจากห่อ
ใหม่ ๆ แล้วทำผ้าขี้ริ้วเลยก็มี ผ้าขนหนูควรยี่ห้อดีมิฉะนั้นเวลาเช็ดจะเป็นขุยและสีตก ที่ซื้อถวายบ่อย ๆ ก็มียี่ห้อ เรนฟลาวเวอร์ โรบินสัน โลตัส เป็นต้น

๒. แปรงสีฟันชนิดขนนุ่ม (Soft)

๓. ยาสีฟันหลอดใหญ่

๔. แชมพู กรุณาอย่าคิดว่าพระไม่ใช้เพราะไม่มีผม ช่วงที่ผมกำลังขึ้นก่อนวันโกนนั้นแหละยิ่งต้องสระ ที่ซื้อถวายแล้วพระใช้กันมากคือ แชมพูคลีนิกสูตรเย็น

๕. สบู่ ควรซื้อสบู่เด็กก้อนใหญ่ เพราะพระไม่ได้ใช้โฟมล้างหน้า หากท่านเอาสบู่ที่ถูตัวฟอกหน้าด้วย จึงควรซื้อสบู่อ่อนถวาย

๖. ผงซักฟอก ชนิดซองหรือกล่องก็ตาม ควรมีขนาดพอสมควรมิใช่อย่างซองละห้าบาท

๗. มีดโกน ชนิดโกนได้สองด้านเพราะถ้าอย่างใบมีดแฝดจะใช้โกนผมไม่ได้

๘. ใบมีดโกน ที่ทนและคมดีมากเป็นยี่ห้อ “ขนนก”

๙. ไม้แคะหู (คอตตั้นบัด)

๑๐. ทิชชู่

๑๑. ที่ตัดเล็บ

๑๒. ไม้จิ้มฟัน

๑๓. ถ่านไฟฉาย ขนาดใดก็ได้ แต่นิยมเผื่อไว้ที่ก้อนใหญ่และขนาด AA

๑๔. สมุด กระดาษโน้ต ปากกา ดินสอ ยางลบ

๑๕. ยาสามัญ อาทิ ยาแก้โรคกระเพาะ เช่น ไซมาเจล อะลั่มมิลค์ แมค 77 เป็นต้น ยาแก้ปวดศีรษะ (ไทลีนอล) ยาแก้แพ้อากาศ (คลอเฟนนิรามีน..) ยาแก้ท้องเสีย (อิโมเดียม) ยาหม่อง ยาดม ยาแก้ไอ ยาลดไข้ แอลกอฮอล์ สำลี เบตาดีน พลาสเตอร์ยา ฯลฯ

๑๖. น้ำยาล้างจาน ใช้ล้างบาตร ฟองน้ำล้างบาตร เอาชนิดไม่มีสก๊อตไบรท์มิฉะนั้นจะขูดบาตรเป็นรอย

๑๗. น้ำยาล้างห้องน้ำ แปรงขัดห้องน้ำ

๑๘. รองเท้าฟองน้ำ ขนาดโดยประมาณ ๑๐ , ๑๐ ครึ่ง และ ๑๑

๑๙. ธูป เทียน ไม้ขีดหรือไฟแช็ค

๒๐. วาสลินหรือสีผึ้งแก้ปากแห้งแตกในหน้าหนาว ที่เคยทำคือซื้อวาสลินกระปุกใหญ่แล้วซื้อตลับยาอันละบาทมาแบ่งบรรจุนำไปถวายพระได้เป็นสิบ ๆ องค์

๒๑. กะละมัง สีสุภาพขนาดตามแต่เห็นสมควร
สิ่งของดังกล่าวมาอาจเพิ่มจำนวนหรือหลากชนิดขึ้นได้แล้วแต่ศรัทธาและกำลังทรัพย์ หากปัจจัยน้อยก็ไม่จำเป็นต้องซื้อของทุกอย่างดังกล่าว พึงเลือกตามอัตภาพเถิด

เรื่องของสบงจีวร หากอยากถวายให้ซื้อสบงอนุวาตหรือสบงอาศัยนั่นเองถวาย สบงนี้จะไม่มีการเย็บต่อเป็นชิ้น ๆ ที่เรียกว่า ขันธ์ แต่จะใช้ผ้าผืนเดียวทำ ถ้าอย่างนี้พระได้ใช้แน่นอน ส่วนผ้าอาบน้ำฝนห้ามซื้อถวายอย่างตามอำเภอใจ เพราะพระพุทธเจ้าอนุญาตให้พระสงฆ์แสวงหาผ้าอาบได้ก่อนเข้าพรรษาเพียง ๑ เดือน คือนับแต่ แรม ๑ ค่ำ เดือน ๗ จนถึง ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ หากรับก่อนช่วงเวลาดังกล่าว แล้วอธิษฐานเป็นผ้าอาบน้ำฝนครั้นนุ่งเข้าก็เป็นอาบัติปาจิตตีย์หรือนุ่งภายหลังออกพรรษาก็ต้องอาบัติอีก ฉะนั้นหากได้มาก่อนเวลาต้องพินทุอธิษฐานเป็นผ้าบริขารออกพรรษาก็อธิษฐานเช่นกัน

สบง จีวร สังฆาฏิ อังสะ ถ้าต้องการซื้อชนิดที่ถูกต้องตามพระวินัย ควรซื้อที่หน้าวัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ ทุกร้านทำถูกต้องตามพุทธบัญญัติ

คำถวายสังฆทาน

อิมานิ มะยัง ภันเต ภัตตานิ สัปปะริวารานิ ภิกขุสังฆัสสะ* โอโณชะยามะ สาธุโน ภันเต ภิกขุสังโฆ* อิมานิ ภัตตานิ สัปปะริวารานิ ปฏิคคัณหาตุ อัมหากัง ฑีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ ฯ

ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวาย* ซึ่งภัตตาหาร กับบริวารทั้งหลายเหล่านี้แก่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับ ซึ่งภัตตาหาร กับบริวารทั้งหลายเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย ตลอดกาลนานเทอญ ฯ

หมายเหตุ – คำว่า ภิกขุสังฆัสสะ และ ภิกขุสังโฆ หากมีพระสงฆ์รับสังฆทานเพียงรูปเดียวพึงเปลี่ยนเป็น สีลวันตัสสะ กับ สีลวันโต และเมื่อสวดมาถึงคำว่า ขอน้อมถวาย ควรก้มศีรษะลงนิดหนึ่งเพื่อเป็นการแสดงความเคารพในพระสงฆ์สมดังกล่าวว่าน้อมถวาย

แท้จริงยังมีคำถวายสังฆทานอีกมากแบบด้วยกัน แต่มิได้นำมาลงไว้ด้วยเกรงจะยืดยาวเกินควร จึงนำมาเพียงที่นิยมใช้กันโดยทั่วไป ขอความสุขความเจริญจงมีแก่ทุกท่านเทอญ ฯ

อู๊ด อู๊ด · **โพสต์แล้ว:** พุธ 17 ก.ย. 2008 4:12 am

อู๊ดก็หลงสับสนเรื่องการถวายสังฆทานอยู่ แบบว่าคิดเอง เออเอง แบบง่าย ๆ แท้จริงแล้วต้องละเอียดอ่อนอย่างนี้นี่เอง คนหยาบยังไงก็หยาบน่ะครับ ได้เข้ามาอ่านเรื่องราวบ่อย ๆ ก็เหมือนได้กระดาษทรายชั้นดีมาขัดให้ความหยาบจางไปทีละน้อย ขอบพระคุณนะครับ สาธุ ๆ ๆ

วริสรา · **โพสต์แล้ว:** พุธ 17 ก.ย. 2008 3:45 pm

ขอบพระคุณมากค่ะ

Blah Blah · **โพสต์แล้ว:** พฤหัสฯ. 18 ก.ย. 2008 5:08 pm

กราบขอบพระคุณคุณรณธรรมมากเลยนะคะที่กรุณาให้ความรู้

บทความใน navaraht.com ดีมาก ๆ ทุกบทความเลยค่ะ

ว่าแต่....คุณอู๊ด อู๊ด ใช้กระดาษทราย เบอร์อะไรคะ :?:

รณธรรม ธาราพันธุ์ · **โพสต์แล้ว:** ศุกร์ 19 ก.ย. 2008 5:11 am

น่าจะเบอร์ห้าครับ

เพราะเข้าทั้งวันเลย...!!

:lol:

อู๊ด อู๊ด · **โพสต์แล้ว:** ศุกร์ 19 ก.ย. 2008 6:21 am

อืม...........ท่านไหนปี่ ท่านไหนขลุ่ย ครับ

Monny · **โพสต์แล้ว:** เสาร์ 20 ก.ย. 2008 1:32 am

สุดยอดเลยครับ ขอบคุณมาก
เพิ่งมีเพื่อนส่งบทความที่เขียนตามหนังสือมาให้เกี่ยวกับเรื่องสังฆทานว่าอะไรที่ควรถวายบ้างแต่ก็ยังไม่ตรงใจเท่าอันนี้ครับ

ขอบคุณมากครับคุณพี่ กดอนุโมทนาให้ทีนึง

นวรัตน์ดอทคอม

วิธีการถวายสังฆทานที่ถูกต้อง

ผู้ใช้งานขณะนี้