นิ้วชี้พระจันทร์

จันทร์ 22 มิ.ย. 2009 10:47 am

อุปมาเรื่อง "นิ้วชี้พระจันทร์" นี้ มาจากนิทานเซ็น
หมายความว่าแทนที่เราจะไปมองดูที่พระจันทร์ตามนิ้วที่ชี้ เรากลับไปวุ่นวายอยู่กับตัวนิ้วชี้ หรือเจ้าของนิ้วมือ

ธรรมะของพระพุทธเจ้าก็เหมือนกัน เป็นสิ่งที่ชี้ไปที่ตัวธรรมะที่เป็นสภาวะของจริงในธรรมชาติ ธรรมะของพระพุทธเจ้าเป็นเพียงสื่อไปหาตัวธรรมะแท้ในธรรมชาติ

ธรรมะของพระพุทธเจ้าที่ผ่านโวหารของครูบาอาจารย์ก็เป็นดุจเดียวกัน
แม้แต่คำพูดของเด็ก ๆ หากเราฟังแล้วได้อรรถได้ธรรม ก็ใช้ได้เหมือนกัน

พระท่านว่า คนโดยมากมักค่อนไปทางสุดโต่ง ไม่ข้างใดก็ข้างหนึ่ง มันเป็นธรรมชาติธรรมดาอย่างนั้น แม้มาทางวัดวาก็ตาม เช่น
หากไม่ยึดในสมถะ พอใจยินดีในความสงบเสียจนลืมก้าวเดินทางปัญญา ก็มักไปยึดติดกับวิปัสสนา แล้วดูแคลนสมถะ โดยลืมไปว่าสมถะเป็นบาทฐานที่สำคัญในการเจริญวิปัสสนา

สุดโต่งอีกอย่างหนึ่งที่เห็นก็คือ ยึดติดในคำสอนครูบาอาจารย์ของตนจนลืมหรือมองข้ามคำสอนแท้ ๆ ของพระพุทธเจ้า สุดโต่งมาทางตรงข้ามก็คือ จะยึดแต่คำสอนที่เป็นพระพุทธวจนะแท้ ๆ ดูแคลนคำสอนของครูบาอาจารย์

ครูบาอาจารย์ก็คือผู้ที่อาศัยคำสอนของพระพุทธเจ้าหรือครูบาอาจารย์รุ่นก่อนที่เป็นเหมือนนิ้วชี้ กระทั่งไปถึงพระจันทร์คือตัวมรรคผลของจริงในธรรมชาติ

มันจึงไม่สำคัญว่าใครชี้ เป็นคนชี้คนแรก หรือเป็นคนชี้คนหลัง ๆ แต่หากมั่นใจว่าชี้โดยผู้รู้จริง เป็นอันใช้ได้ทั้งนั้น

หลวงปู่ดู่เคยพูดสอนด้วยคำพูดง่าย ๆ สั้น ๆ ว่า "ทำให้ถึงบางอ้อ"
แล้วก็จะทำให้จบคำถาม ไม่วุ่นวายกะนิ้วชี้อีก เป็น "นายระนาดเอก" ที่ฉลาดเรียนรู้จากคนรอบด้าน เป็นครูพักลักจำ ไม่มองข้ามแม้เด็ก ๗ ขวบ เพราะมุ่งที่ตัวพระจันทร์เป็นสำคัญ

-------------------------------------------------------

บทความจากพี่พรสิทธิ์